Europar Batasunean (EB) zitrikoei eraso egiten dieten 2 gaixotasun larri sartzea saihesteko neurriak eraginkorrak dira. Hori da EFSAk eginiko arrisku-ebaluazioetan ondorioztatu duena. Zehazki, Phyllosticta citricarpa (zitrikoetan orban beltzak eragiten dituen organismoa) eta Xanthomonas citri (zitrikoen minbizia eragiten duen bakterioa) aztertu dira.

Bi patogenoek arriskua dakarkiote EBko zitrikoen industriari; izan ere, landare ostalariak Europan daude, eta ingurumen-baldintzak lagungarriak dira. Gaur egun ez dira EBn atzeman, eta bi gaixotasunak kontrol-neurrien menpe daude, eremuan sartzea saihesteko.

Orban beltzak zitrikoetan

P. citricarparen arrisku-ebaluazioan, EFSAk hau ondorioztatu zuen:

  • EBn sartzeko arriskua handia da, landatzeko zitrikoen landareen inportazioaren eta fruta zitriko hostodunen bidez. Arrisku hori zitrikoen espezie guztiei ezartzen zaie (laranjak, mandarinak, limoiak, pomeloak eta limak barne). Izan ere, onddo patogeno horrek hostoetan ekoitzitako esporak airean zabal daitezke.
  • P. citricarpa EBn sartzeko arriskua dago, hostorik gabeko fruitu zitrikoak inportatzen direnean. Izan ere, frutaren azalean ekoitzitako esporak euriak eta haizeak zabal ditzakete.
  • Arriskua dago, behin sartuta, P. citricarpa Europar Batasunean zitrikoak hazten diren eremuetan ezartzeko eta zabaltzeko. Simulazio-ereduek adierazten dute P. citricarpa EBn zitrikoak hazten diren eremuetan garatuko litzatekeela udaren amaieratik udazkenera bitartean, eta, neurri txikiago batean, udaberriaren amaieratik udaren hasierara bitartean.
  • Patogeno horren epidemiologiari eta inpaktuari buruzko datu eta azterlan gehiago behar dira.

Panelak uste du gaur egun EBn dauden neurri fitosanitarioak, egoki ezartzen badira, eraginkorrak direla P. citricarparen arriskua murrizteko.

Zitrikoen minbizia

X. citriren arrisku-ebaluazioan, EFSAk hau ondorioztatu zuen:

  • Sartzeko arrisku handia dago, landatzeko landareen eta apaintzeko landareen inportazioaren bidez.
  • Sartzeko arrisku txikia dago, frutaren inportazioaren bidez, bakterioa ostalari egoki bati transmititzeko aukera gutxi dagoelako.
  • Arriskua dago, behin sartuta, X. citri arrisku-eremuetan finkatu eta heda daitekeelako.
  • EBko zitrikoen hazkunde-eremu guztiak jotzen dira arrisku-eremutzat.

P. citri bezala, bakterioa kontrolagaitza da behin finkatuta. EFSAren panelak uste du gaur egun EBn indarrean dauden araudiak egokiak direla EBn X. citri sartzea saihesteko.

EFSAren irizpena – Zitrikoen orbanak
EFSAren ebazpena – Zitrikoen minbizia